متغیر میانجی و تعدیل گر در نرم افزار Smart PLS

در این پست قصد داریم به بررسی مطالب تکمیلی و ذکر نشده در رابطه با نرم افزار smart PLS بپردازیم. امیدواریم که مورد توجه شما علاقه مندان قرار گیرد.

رسم و آزمون متغیر میانجی در اسمارت پی ال اس

به طور خلاصه متغیر میانجی متغیری است که از متغیر مستقل به آن فلش رسم شده و از آن متغیر به متغیر وابسته فلش وارد می شود. رسم متغیر میانجی در نرم افزار SmartPLS تنظیمات خاصی ندارد. فقط کافیست مدل خود را همانطور که آموزش داده شد در نرم افزار رسم کرده و آن را اجرا کنید. در شکل زیر ساده ترین نوع ممکن یک مدل با متغیر میانجی رسم شده است که در آن متغیر توانمند سازی در رابطه میان ارزیابی عملکرد و عملکرد سازمان نقش میانجی را ایفا می کند (در صورت معنادار بودن ضرایب رگرسیونی).

مدل ساده با یک متغیر میانجی

پس از رسم مدل همانطوری که قبل تر آموزش داده شد مدل را از طریق منوی Calculate قسمت بوت استرپینگ اجرا کرده تا پنجره زیر باز شود. پس از تعیین مسیرهای (A) و (B) از طریق آزمون سوبل به بررسی نقش میانجی متغیر توانمندسازی پرداخته می شود. همانطوری که نشان داده شده، با کادر قرمز رنگ ورودی های مورد نیاز برای انجام آزمون سوبل مشخص شده است.

بررسی سوال های شما

سوالم این هست که آیا با PLS میشه مدلی با ۲ متغیر میانجی طراحی کرد و وضعیت میانجی گری ۲ متغیر میانجی رو سنجید ؟ آیا ضرایب در خروجی نرم افزار برای هر متغیر میانجی بصورت مجزا گزارش میشه ؟ برای پاسخ به سوال در شکل زیر مدلی را معرفی می نماییم که در آن دو متغیر میانجی وجود دارد. قصد داریم که تمام حالات ممکن برای نقش میانجی آن ها را بررسی نماییم.

نقش میانجی رضایت شغلی در رابطه میان بازاریابی داخلی و رضایت مشتری

نقش میانجی رضایت شغلی در رابطه میان بازاریابی داخلی و کیفیت خدمات

نقش میانجی کیفیت خدمات در رابطه میان بازاریابی داخلی و رضایت مشتری

نقش میانجی کیفیت خدمات در رابطه میان رضایت شغلی و رضایت مشتری

بنابراین بر اساس نقش های میانجی متغیرهای کیفیت خدمات و رضایت شغلی می توان چهار فرضیه زیر را مطرح کرد و بر اساس آزمون سوبل هر کدام را جداگانه بر اساس ضرایب و پارامترهای برآورد شده آزمون نمود.

1- بازاریابی داخلی از طریق متغیر میانجی رضایت شغلی بر رضایت مشتری تاثیر دارد.

2- بازاریابی داخلی از طریق متغیر میانجی کیفیت خدمات بر رضایت مشتری تاثیر دارد.

3- بازاریابی داخلی از طریق متغیر میانجی رضایت شغلی بر کیفیت خدمات تاثیر دارد.

4- رضایت شغلی از طریق متغیر میانجی کیفیت خدمات بر رضایت مشتری تاثیر دارد.

نحوه رسم متغیر تعدیلی در نرم افزار SmartPLS

معمولا به این صورت است که برای نشان دادن متغیر تعدیل گر در مدل، از متغیر تعدیل گر فلشی به سمت وسط فلشی که قرار هست آن رابطه را تعدیل کند کشیده می شود. مدل زیر را ملاحظه بفرمایید؛ برای آن که نشان دهیم متغیر تعهد کارکنان زنجیره تامین در رابطه میان رهبری مبادله ای و عملکرد زنجیره تامین و همچنین در رابطه میان رهبری تحول آفرین و عملکرد زنجیره تامین نقش تعدیلی دارد، در مدل مفهومی فلش ها را به صورت زیر رسم می کنیم.

در صورتی که همانطوری که آموزش داده شد در نرم افزار اسمارت PLS برای رسم متغیر تعدیل گر تنظیمات خاصی وجود دارد و شکل ظاهری مدلی که رسم می کنیم با شکل فوق متفاوت خواهد بود. برای رسم مدل دارای متغیر تعدیل گر ابتدا مانند شکل زیر مدل را در نرم افزار رسم می نماییم.

طریقه رسم متغیر تعدیلی در اسمارت پی ال اس

پس از رسم مدل از طریق انتخاب گزینه Moderating effect در کادر بالای نرم افزار و انتخاب متغیر وابسته پنجره زیر باز می شود. در منوی کشویی Moderator Variable متغیر تعهد کارکنان زنجیره تامین را که متغیر تعدیلگر ما هست انتخاب و در منوی کشویی Independent Variable متغیر رهبری تحول آفرین را که یکی از متغیرهای مستقل هست را انتخاب می نماییم. پس از انجام این مراحل بر روی گزینه OK کلیک کرده و مجدد همین کار را برای مستقل دیگر یعنی متغیر رهبری مبادله ای نیز انجام می دهیم.

پس از اجرای این تنظیمات بایستی به مدلی مانند شکل زیر دست یابید که در آن از تمامی متغیرها به متغیر وابسته فلش وارد شده است. همانطوری که مشخص است دو متغیر سبز رنگ به مدل اضافه می شود که در واقع ضرب متغیرهای مستقل در متغیر تعدیلی می باشد. شکل زیر نشان دهنده مدل پس از تعریف متغیرهای تعدیلی و تغییر نام آن ها می باشد. در مرحله بعد همانطوری که قبل تر آموزش داده شده مدل اجرا و پارامترها برآورد می شوند.

نمونه مدل دارای متغیر تعدیلی در SmartPLS

بنابراین بر اساس نقش تعدیلی متغیر تعهد کارکنان عملکرد زنجیره می توان دو فرضیه زیر را مطرح کرد و بر اساس آزمون مدل هر کدام را جداگانه بر اساس ضرایب و پارامترهای برآورد شده آزمون نمود.

1-رهبری تحول آفرین با نقش تعدیلی تعهد کارکنان بر عملکرد زنجیره تامین تاثیر دارد.

2-رهبری مبادله ای با نقش تعدیلی تعهد کارکنان بر عملکرد زنجیره تامین تاثیر دارد.

نحوه رسم مدل تحلیل عاملی مرتبه دوم در SmartPLS

در برخی موارد متغیری در پژوهش داریم که خود از چند زیر مقیاس تشکیل شده است و قصد داریم این متغیر را در نرم افزار رسم کنیم. برای جا افتادن مطلب فرض می کنیم متغیری تحت عنوان مدیریت ریسک داریم که از سه زیر مقیاس امنیت اطلاعات (دارای سه گویه)، تعمیر و نگهداری (دارای سه گویه) و نیروی انسانی (دارای چهار گویه) تشکیل شده است و هدفمان این است که تاثیر متغیر ایمنی آموزش را بر متغیر مدیریت ریسک بررسی کنیم. بنابراین طبق آنچه که آموزش داده شد مدل را به شکل زیر رسم می نماییم.

همانطور که ملاحظه می فرمایید متغیر مدیریت ریسک هنوز به رنگ قرمز می باشد و مدل قابل اجرا نیست. برای رفع این مشکل و تعریف متغیر مدیریت ریسک، تمام گویه های مربوطه (گویه های 1 تا 10) را مجددا برای متغیر مدیریت ریسک تعریف می نماییم.

حال بر روی متغیر مدیریت ریسک راست کلیک کرده و گزینه Hide indicators of selected costructs را انتخاب می نماییم. در نهایت مدل به شکل زیر در می آید و قابل اجرا است.

رسم فلش دو طرفه یا کوواریانس (Covariance) در نرم افزار SmartPLS

امکان رسم فلش دوطرفه یا فلشی که نشان دهنده ارتباط بین متغیرها می باشد در اسمارت PLS وجود ندارد. در واقع نرم افزار SmartPLS قابلیت اجرای مدل های غیر بازگشتی را ندارد که این یکی از نقاط ضعف این نرم افزار می باشد. در صورتی که این ویژگی در نرم افزارهای کوواریانس محور Amos و Lisrel وجود دارد.

بررسی خطاهای (Error) رایج هنگام کار با نرم افزار SmartPLS

این قسمت به زودی تکمیل خواهد شد.

نحوه مرتب سازی مدل و تغییر فونت با استفاده از ابزارهای SmartPLS

در نرم افزار معادلات ساختاری اسمارت پی ال اس (SmartPLS) ابزارهایی برای مرتب سازی مدل وجود دارد که از این نظر این نرم افزار را نسبت به نرم افزارهای اموس (Amos) و لیزرل (Lisrel) متمایز می نماید. اگر نرم افزار اسمارت PLS نسخه 3 را باز کنید سمت راست پنجره، کادر زیر نمایش داده می شود.

نحوه تغییر رنگ مدل در SmartPLS

همچنین این امکان جالب در نرم افزار SmartPLS وجود دارد که رنگ پیکان ها، متغیرهای پنهان و آشکار و همچنین حاشیه های آن را تغییر داده شده و به رنگ دلخواه درآیند. گوشه بالا سمت راست پنجره اصلی نرم افزار این قابلیت قرار داده شده است :

امیدوار هستیم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد، در صورت وجود هرگونه سوال با ما تماس بگیرید.

 

منبع: موسسه آماری کوکرانا- https://cochrana.ir