روش آلفای کرونباخ برای تعیین پایایی پرسشنامه
برای تعیین سازگاری یا انسجام، سؤالاتی از پرسشنامه که قرار است جنبههای یک مفهوم یا سازه را اندازهگیری کند، بایستی با یکدیگر همبستگی نسبتاً زیادی داشته باشند. یکی از روشهای اندازهگیری برای سازگاری درونی محاسبه نوعی پایایی است. پایایی یکی از مهمترین ویژگیها برای ابزارهای سنجشی است که جهت اندازهگیری متغیرها یا سازههای پنهان طراحی شدهاند. بدون داشتن یک ابزار پایا نمیتوان به نتایج پژوهش اعتماد کافی داشت و در صورت تکرار پژوهش، نتایج میتواند دارای تفاوت معنیدار با مرحله اول باشد. هر چند پایایی شرط کافی برای اعتماد و اطمینان به نتایج به بار آمده از یک ابزار سنجش نیست اما شرط ضروری و لازم است. برای سنجش هماهنگی درونی بین آیتمهای مختلف یک ابزار نیز از تکنیکهای مختلفی میتوان استفاده کرد که استفاده از ضریب آلفای کرونباخ یکی از آنهاست. هر قدر شاخص آلفای کرونباخ به یک نزدیکتر باشد همبستگی درونی بین سوالات یک پرسشنامه بیشتر و در نتیجه پرسشها همگنتر خواهند بود. غالباً ضریب آلفای بالای 0.7 مطلوب تلقی میشود و در صورت پایین بودن مقدار آلفا بایستی پرسشهای دارای ناهمگونی زیاد را حذف کرده تا به مقدار مطلوب نزدیک شود.
البته بایستی دقت نمود که زیاد بودن آن (بالای 0.9) همواره دلیل بر خوب بودن نیست زیرا اولاً ممکن است سؤالات با هم همخطی چندگانه و تکنیکی داشته باشند منظور اینکه سؤالات با هم همپوشانی بالایی دارند (کوواریانس مشترک آنها بالا است). به عبارت دیگر یک چیز را اندازه میگیرند که در این صورت بایستی یکی از سؤالاتی که همپوشانی بالایی دارد نگه داشت و مابقی را از پرسشنامه حذف نمود. ثانیاً ممکن است سؤالات با یکدیگر همبستگی کمی داشته باشند که بهتر است در این حالت به موارد دیگر که در گزارش spss میآید توجه نمود.
در جدول زیر دسته بندی ضریب آلفای کرونباخ آورده شده است:
90% |
<= |
عالی |
80% |
<= |
خوب |
70% |
<= |
قابل قبول |
60% |
<= |
قابل تردید و سوال برانگیز |
50% |
<= |
ضعیف |
40% |
<= |
غیرقابل قبول |