فرضیه علّی و رابطه علّی

فرضیه علّی قضیه ای است که باید آزمون شود یا گزاره شرطی از روابط میان متغیر دو متغیر است. فرضیه‌ها ، حدس و گمان ها درباره کارکرد جهان اجتماعی هستند. ، آن ها عاری از ارزش بیان می شود کرلینجر ۱۹۷۹ در کتاب خود پیرامون فرضیه ها بیان می کند که: 

 اهمیت فرضیه ها در پژوهش علمی ، فراتر از شناخت آنها و شیوه تدوین آنها است.  فرضیه ها هدف بسیار مهم و ژرفی برای برانگیختن تفکر انسان ها دارند فرضیه ها ابزارهای توانمندی برای توسعه دانش می باشند که توسط انسان ها خلق می‌شوند ، ولی می‌توانند آزمون نشده و درستی یا نادرستی آنها فارغ از ارزش ها و باورهای انسان نشان داده شود. 

 فرضیه علّی: گزاره هایی از تببین های علّی یا قضیه ای است که حداقل دارای یک متغیر مستقل و یک متغیر وابسته بوده و در عین حال باید به طور تجربی آزمون شود.

یک فرضیه علّی دارای پنج ویژگی است به این مثال دقت نمایید: شرکت در آیین های عبادی احتمال طلاق را کاهش میدهد ، می‌بینیم که به عنوان یک پیش بینی شرکت در آیین های عبادی رفتار متغییر وابسته ی طلاق در میان زوج هایی که در آیین های عبادی شرکت کنند می تواند به پیش بینی تجربی گذارد. فرضیه باید از لحاظ منطقی به یک سوال پژوهشی و یک نظریه مرتبط باشد. پژوهشگر ها به منظور پاسخ به سوال های پژوهش یا یافتن شواهد تجربی برای یک نظریه ، فرضیه ها را به آزمون می گذارند. گزاره‌هایی که منطقا درست می باشد و یا سوال هایی که پاسخ به آنها توسط شواهد تجربی ناممکن است برای مثال زندگی خوب چیست؟ آیا خدا وجود دارد ؟ نمی توانند فرضیه‌های علمی تلقی شوند. 

 پنج ویژگی فرضیه های علّی :

1.  حداقل دارای دو متغیر است.
2.  یک رابطه علّی یا علت و معلولی میان متغیرها بیان می کند
3. . می‌تواند به عنوان یک پیش بینی یا پیامد مورد انتظار بیان شود.
4. از لحاظ منطقی به یک سوال پژوهشی و یک نظریه مرتبط است
5.  ابطال پذیر است ، یعنی می تواند در برابر شواهد تجربی آزمایش گردد و درستی یا نادرستی آن نمایان شود. 

 فرضیه‌های علّی به شکل های مختلفی بیان می شوند،گاهی اوقات از واژه علت استفاده می شود در حالیکه الزامی ندارد برای مثال ، یک فرضیه علّی درباره رضایت مشتری و وفاداری او می تواند به صورت زیر بیان شود

1.  رضایتمندی مشتری باعث افزایش سطح وفاداری مشتریان می‌شود.
2.  رضایتمندی مشتری منجر به بالا رفتن سطح وفاداری مشتریان می‌شود.
3. رضایتمندی مشتری با وفاداری مشتریان رابطه ای علی دارد.
4. رضایتمندی مشتری بر وفاداری مشتریان تاثیر می گذارد.
5. رضایت مندی مشتریان با افزایش سطح وفاداری آن ها همراه است.
6. رضایتمندی مشتری وفاداری او را ایجاد می کند.
7. رضایتمندی مشتری به وفاداری مشتریان می انجامد.
8. اگر مشتریان راضی باشند احتمال وفاداری مشتریان افزایش خواهد یافت.
9. رضایت مندی مشتریان رفتار وفادارانه آن ها را پیش بینی می کند.

و …….(مرادی، ۱۳۹۷)

پژوهشگر ها هنگام آزمون فرضیه ها از به کار بردن واژه ثابت شده اجتناب می‌ورزند. معمولا این واژه در روزنامه‌نگاری، دادگاه‌ها و یا تبلیغات تجاری مورد استفاده قرار می گیرد. اما پژوهشگر ها به ندرت آن را به کار می‌برد بر اساس نظر هیئت منصفه یک مدرک می تواند گناه فردی را اثبات کند و یا یک تبلیغ تجاری میگوید مطالعات ثابت کرده‌اند که برخی آسپرین ها به سرعت سردرد را درمان میکند. این زبانی نیست که در پژوهش علمی کاربرد داشته باشد و خلق دانش یک فرآیند مستمر است که از نتیجه گیری پیش از موعد جلوگیری می کند.. بحث اثبات، بر قطعیت قول و  اطمینان قاطع یا عدم لزوم بررسی های آتی متکی است. به کارگیری واژه اثبات در دنیای علم باید با احتیاط به کار رود . با این که شواهد و فرضیات از آن ها حمایت می کنند اما آنها را اثبات نمی کنند.  حتی پس از سالها مطالعه با نتایج یکسان در مورد موضوع چون ارتباط میان استعمال سیگار و سرطان ریه دانشمندان ادعایی مبنی بر اثبات آن نکرده اند و فقط می توانند پژوهش‌ها تاکنون این فرضیه را حمایت کرده اند.