آموزش رسم نمودار ماتریس پراکنش بین چند متغیر

این نمودار به صورت گرافیکی، هم بستگی بین دو متغیر کمی را در قالب نقاطی روی محور های عمودی و افقی نمایش می دهد. از طرفی از بخش correlate هم می توانستیم به ضریب همبستگی این دو متغیر دست یابیم.

اما گاهی محقق قصد دارد درست مانند ماتریس های همبستگی که حالت استاندارد شده ی ماتریس کواریانس می باشند رابطه چند متغیر کمی را با هم در نمودار های پراکنش نمایش دهند. یعنی همانطور که مثلا در یک ماتریس همبستگی رابطه ی همبستگی چند متغیر با یکدیگر و هم خطی تک تک متغیر ها و ضرایب همبستگی آن ها با یکدیگر در ماتریس بررسی می شود، در قالب نمودار های گرافیکی هم بتوان این مورد را نمایش داد.

بنابراین محققین به دستورات زیر برای رسم نمودار ماتریس پراکنش بین مثلا ۵ متغیر ارزش درک شده، اعتماد، رضایت، وفاداری و تبلیغات شفاهی که در کلاس های آکادمی انواع آزمون ها را روی آن ها اجرا کردیم، توجه نمایند.

ابتدا دستور زیر را در نرم افزار spss می رویم

سپس پنجره زیر باز می شود. در این پنجره بجای گزینه ی simple scatter که برای دو متغیر استفاده می شود از گزینه ی Matrix scatter استفاده می شود و سپس گزینه define زده می شود تا به پنجره دیالوگ اصلی وارد شویم

 

در پنجره زیر با عنوان scatterplot matrix که در حقیقت پنجره دیالوگ اصلی کار شما است ۵ متغیر کمی ارزش درک شده، اعتماد، رضایت، وفاداری و تبلیغات شفاهی را از سمت چپ به پنجره ی Matrix variables منتقل می کنیم و در پایان ok را کلیک می کنیم.

 

مشاهده می شود که درست مثل ماتریس های همبستگی نموداری گرافیکی از همبستگی متغیر های وارد شده در ماتریس داریم که دو به دو با هم رسم شده اند.بر اساس این نمودار ها پراکنش می توان شدت و جهت همبستگی بین متغیر ها را مشاهده نمود و درست مثل قطر اصلی ماتریس همبستگی که عدد ۱ می باشد می توان دید قطر اصلی نمودار ماتریس پراکنش بین چند متغیر خالی است که همان رابطه هر متغیر با خود می باشد.

 

به دانش پژوهان عزیز پیشنهاد می شود که در پروژه های خود که دارای فرضیات رابطه ای و یا علی هستند از این نمودار ها در کنار ماتریس های همبستگی استفاده نمایند.

محسن مرادی