متغیرهای تک سوالی در مدلسازی معادلات ساختاری

معمولا در دوره های مدلسازی معادلات ساختاری زمانی که تفاوتهای دو دسته از نرم افزار کواریانس محور و واریانس محور بیان می شود مشاهده می شود یکی از این تفاوتها این است که تنها نرم افزار واریانس محور اسمارت پی ال اس است که می تواند گونه خاصی از سازه ها را برآورد نماید که تنها توسط یک سوال یا سنجه اندازه گیری می شود. همواره دانشجویان آکادمی تحلیل آماری سوالاتی پیرامون این نوع متغییرهای تک سوالی در ذهن دارند که بهتر دیدیم در مطلبی جداگانه از پروفسور هیر آن را تشریح نماییم.

نسبت به استفاده از متغییرهای چند سواله برای سنجش یک سازه، برخی مواقع محققان استفاده از یک آیتم را انتخاب می کنند. متغیرهای تک سوالی مزایای عملی مثل سادگی کاربرد، اختصار و هزینه های پایین تر مرتبط با استفاده از آن را دارد. بر خلاف مقیاس های طولانی و پیچیده که اغلب منجر به درک پایین و خستگی ذهنی پاسخگویان می شوند، متغییرهای تک سوالی نرخ پاسخگویی بالاتر را از آنجا که سوالات به سادگی و به سرعت پاسخ داده می شوند، تشویق می کند(فاچز و دیامنتوپولوس،۲۰۰۹؛ سارستد و ویلزینسکی،۲۰۰۹). به هر حال متغیرهای تک سوالی به ندرت پیشنهاد می شوند.

برای مثال متغیرهای تک سوالی محققان را با درجه آزادی کمتر هنگام افراز داده به زیرگروه ها، تنها می گذارد. زیرا برای تخصیص مشاهدات به گروه ها، مقادیر فقط از یک متغییر در دسترس هستند. به طور مشابه، هنگام استفاده از روش های ایمپیوت برای برخورد با مقادیر گمشده اطلاعات اندکی وجود دارد. در پایان از دیدگاه روان سنجی، متغیرهای تک سوالی امکان تنظیم خطای اندازه گیری را نمی دهند(چیزی که برای متغییرهای چند سواله وجود دارد) ، و این عموما پایایی آنها را کاهش می دهد. توجه داشته باشید که بر خلاف باورهای عموم، متغیر تک سوالی قابل برآورد است.(لو،۲۰۰۲؛ ونوس و دیگران،۱۹۹۷).

امید بستن به متغییر تک سوالی در بیشتر زمینه های تجربی وقتی درصدد روایی پیش بین هستیم تصمیم خطرناکی است. بخصوص، بسیار بعید است که در عمل رخ دهند. این نتیجه گیری حتی بیشتر برای PLS وارد است، زیرا به کارگیری تعداد اندکی از آیتم ها برای اندازه گیری سازه(در نهایت، استفاده از متغییر تک سوالی) با خواست کاهش گرایش  PLS به گسترش برآوردهای اریبی دار(بیش برآورد روابط مدل اندازه گیری و کم برآورد روابط مدل ساختاری؛ اریبی PLS) ناسازگار است.

به یاد داشته باشید که با PLS وقتی تعداد معرف ها و یا تعداد مشاهدات افزایش می یابد این اریبی کاهش می یابد(سازگاری در بزرگی). طبق دستورالعمل دیامنتوپولوس و دیگران(۲۰۱۲) متغییرهای تک سوالی تنها زمانی باید مورد ملاحظه قرار گیرند که

• حجم نمونه کم باشد(کمتر از ۵۰)
• انتظار ضرایب مسیری(ضرایب پیوند سازه ها در مدل ساختاری) ۰٫۳ یا کمتر وجود داشته باشد
• آیتم های مقیاس چند سوالی اساسا بسیار همگن باشند(آلفای کرونباخ بیشتر از ۰٫۹)
• آیتم ها دارای افزونگی معنایی زیادی هستند.

دکتر محسن مرادی