روش های نمونه گیری

در این قسمت سعی داریم  روشهای نمونه گیری و تعریف هریک از روشهای نمونه گیری احتمالی یعنی

1)نمونه گیری تصادفی ساده(Simple Random Sampling)

2)نمونه گیری تصادفی سیستماتیک (منظم)(Systematic Sampling)

3)نمونه گیری تصادفی طبقه بندی(Stratified Sampling)

4)نمونه گیری تصادفی خوشه  ای (چند مرحله ای)(Cluster Sampling)

 را فارغ از تئوری های ریاضیاتی و فرمولهای محاسباتی ارائه نماییم. 

 الف) نمونه گیری تصادفی ساده  :در این روش نمونه گیری  واحدهای مورد انتخاب دارای شانس مساوی  برای انتخاب شدن هستند. در اینجا قوانین احتمال است که معین می کند کدام واحدها یا  افراد از جمعیت مادر انتخاب خواهند شد. انتخاب یا از طریق قرعه کشی است ویا از طریق استفاده از جدول اعداد تصادفی. در روش قرعه کشی ابتدا کلیه واحدها یا افراد شماره بندی شده و یا اسامی آنها تهیه می شود و سپس به قید قرعه از بین آنها تعداد لازم برای نمونه انتخاب می شود. این نمونه گیری معمولا به یکی از روشهای زیر پیاده سازی می شود:

• نمونه گیری تصادفی  ساده بدون جایگذاری :یک ویژگی مهم نمونه گیری تصادفی ساده بدون جایگذاری این است  که احتمال استخراج هر واحد مشخص از جامعه در هر استخراجی مساوی با احتمال استخراج آن واحد مشخص در استخراج اول است .
• نمونه گیری تصادفی ساده با جایگذاری:اگر در انتخاب  nواحد نمونه  پس از انتخاب هر واحد آن را به جامعه  بر  گردانیم  و انتخاب بعدی انجام دهیم نمونه گیری تصادفی ساده با جایگذاری  می نامند در این روش انتخاب هر واحد مستقل  از انتخاب واحدهای دیگر است. همچنین در این طرح نمونه گیری احتمال انتخاب مجدد و دوباره نمونه ها وجود دارد.

ب) نمونه گیری تصادفی سیستماتیک(منظم):نمونه گیری سیستماتیک مشتمل بر گزینش واحدها به روشی سیستماتیک و در نتیجه به صورتی غیر تصادفی است. منظور از این فن نمونه گیری معمولا پخش کردن واحدها به طور یکنواخت بر روی چارچوب است عنصر تصادفی بودن اغلب به این ترتیب دخالت داده می شود که اولین واحد را به طور تصادفی انتخاب می کنند . در این صورت گزینش اولین واحد، بقیه واحدهای نمونه را معین   می کنند .

ج) نمونه گیری طبقه ای:در این روش نمونه گیری برای اجتناب از اشکالاتی که ممکن است در روش قبلی با آن  مواجه شویم، افراد جامعه آماری  را بسته به خصوصیاتی که آنها را از یکدیگر متمایز می سازد  به طبقات مختلف تقسیم می کنیم. سپس به تعداد مورد نیاز و متناسب با جمعیت هر یک از طبقات  افراد نمونه را انتخاب می کنیم .انتخاب افراد می تواند هم به روش تصادفی باشد و هم به روش تصادفی سیستماتیک. در جمعیتهای نا همگن که توزیع جمعیت در گروهها و طبقات مختلف متفاوت است، از روش نمونه گیری طبقه ای استفاده می شود .

د) نمونه گیری خوشه ای:در بسیاری از مواقع می توان بوسیله اجرای یک وسیله با انتخاب تصادفی گروهها یا خوشه هایی از واحدهای نمونه گیری به جای گرفتن نمونه تصادفی ساده از جامعه است. یکی از مزیت های این طرح نمونه گیری این می باشد که در میزان هزینه به طور اساسی صرفه جویی صورت می پذیرد. نمونه گیری خوشه ای ما را  از ساختن چارچوب برای تمامی جامعه بی نیاز می کند که این چارچوب خود اغلب یک کار پر خرج و خسته کننده ای است. به علاوه چون واحدهای یک خوشه ,مجاور هم هستند و بنابراین دسترسی به آنها آسان است, فرایند نمونه گیری بطور قابل توجهی به صرفه است.